Westernowa Baza Danych

Przybywający do miasteczka zmęczony jeździec Steve Judd zostaje przywitany wiwatującym tłumem, ale to nie na jego cześć te wiwaty. Rozgrywa się tu wszakże nietypowy wyścig, w wyniku którego jeździec na wielbłądzie okazuje się szybszy od koni, czyli od zwierząt mających ogromny udział w podboju Dzikiego Zachodu. Tak oto pierwszy schemat westernu został w zaskakujący sposób przełamany. I tak zaczyna się film, który w opinii krytyków i filmoznawców określany jest mianem pierwszego antywesternu. Z definicji miały to być filmy pokazujące zmierzch Dzikiego Zachodu, a co za tym idzie nadejście nowej cywilizacji. Nie tylko polski tytuł sugeruje zmierzch epoki, lecz także obecne już w pierwszej scenie lampy gazowe, samochód i pilnujący porządku umundurowany policjant zamiast szeryfa. Fabuła pierwszego ważnego dzieła Sama Peckinpaha koncentruje się na transporcie złota prowadzonym przez dawnych przyjaciół, poróżnionych konfliktem interesów. Steve Judd i Gil Westrum podążają górskim szlakiem wzdłuż Sierra Nevada, by dotrzeć z cennym ładunkiem do kopalni Coarsegold. Towarzyszy im dwoje reprezentantów młodego pokolenia: oszust Heck Longtree i córka religijnego fanatyka, Elsa Knudsen, pragnąca uciec od ojca i poślubić narzeczonego, Billy’ego Hammonda. Jeszcze nie wie, że ten narzeczony i jego bracia to łajdacy i ochlaptusy.