Gdy formuła klasycznego westernu zaczęła się powoli wyczerpywać, do scenariuszy wprowadzano elementy mające przełamać oklepany schemat, np. poprzez wzbogacenie bohaterów rysem psychologicznym. W polskim filmoznawstwie tego typu filmy nazywano nadwesternami lub westernami psychologicznymi. Idealnie pod ten nurt wpisuje się Zdarzenie w Ox-Bow (1943) Williama A. Wellmana, ale mistrzem gatunku został Anthony Mann, twórca takich westernów jak Naga ostroga (1953) i Gwiazda szeryfa (1957). Uszlachetnienie prostych fabuł za pomocą psychologii można też zauważyć we wspólnych filmach Budda Boettichera i Randolpha Scotta (np. Samotny jeździec, 1959). Istotne w kontekście psychologii są te filmy, które wykorzystują klasyczny schemat, by zaakcentować motyw samotności, jak to było w Jimie Ringo (1950) Henry'ego Kinga, W samo południe (1952) Freda Zinnemanna i 15:10 do Yumy (1957) Delmera Davesa.